کلیات
سینما در اصل واژهای است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل میکند.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونهای توانسته آنها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
تاریخچه
برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ سینماتوگراف (اولین دوربین فیلم برداری) را اختراع کردند. هرچند نمیتوان این دو برادر فرانسوی را یگانه افرادی دانست که به پیدایش هنر سینما کمک کردند. پیدایش سینما و فن فیلمبرداری خود مرهون پیشرفتهای بسیار زیادی هم در عرصهُ تکامل نگاتیو بود و هم تکامل دستگاههای اولیه عکاسی. به طوریکه نمیتوان قاطعانه از یک نفر بهعنوان مخترع سینما نام برد. دستگاههایی همچون کینتوسکوپ (ساخته توماس ادیسون)، ویتاسکوپ و بایوسکوپ همگی در پیدایش دستگاه سینماتوگراف مؤثر بودهاند. برادران لومیر خود دهها فیلم کوتاه ساختند که همهُ آنها صرفاً از یک نما تشکیل میشد و قطع و وصل و تدوین در آنها وجود نداشت. از جمله این فیلمها میتوانیم به ورود قطار به ایستگاه که به عنوان اولین فیلم ساخته شده به دست بشر محسوب میشود، خروج قایق از لنگرگاه، غذا خوردن کودک و خروج کارگران از کارخانه اشاره کرد.
پس از لومیرها، ژرژ مهلیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مهلیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود. او پردههای گوناگونی از نمایش را فیلمبرداری میکرد و سپس این پردهها را به یکدیگر متصل میکرد. ژرژ مهلیس همچنین پدیدآورنده فن تروکاژ در سینماست.
پس از مهلیس، ادوین اس پورتر باعث تکامل بنیادین و ساختاری سینما شد. او با ساختن فیلمهای زندگی آتشنشان آمریکایی و سرقت بزرگ قطار سینما را به عنوان پدیدهای که امروزه میشناسیم معرفی کرد.
سینمای پورتر دیگر ارتباطی به تئاتر نداشت، بلکه به هنری مستقل و جدید تبدیل شده بود. پورتر، پیشگام فن تدوین فیلم نیز میباشد. راهی که او در سینما آغاز کرد در نهایت به سینمای داستانگوی هالیوود منجر شد.
ساختار سینما
در آغاز
سینما را بیشتر یک پدیده علمی صنعتی میدانستند. در سالهای جنگ جهانی اول سینما، به عنوان یک وسیله نمایشی و سرگرمی، رونق تجاری یافت. سپس قابلیتهای هنری آن توسط فیلم سازان اروپایی و آمریکایی کشف شد. در همین سالها ریچیوتو کانودو منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی، سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد. زیرا به عقیده او سینما هنری ترکیبی است که در آن همه هنرها حضور دارند.
سینما به معنی ثبت حرکات است و همانطور که در مباحث قبل گفتیم، پیدایش تصویر متحرک در نتیجه تکامل تکنولوژی ابزارهای عکاسی بود. به همین سبب شیوه ضبط تصویر (فیلمبرداری) آن، عکسبرداری پشت سر هم، البته با فواصل زمانی ثابت و متوالی است. هیچ هنری به استثنای رسانه تلویزیون، نتوانسته از لحاظ محبوبیت، فراگیری و نیروی تأثیر بر عواطف و افکار مخاطب، با سینما رقابت کند. به همین دلایل و همچنین به آن علت که سینما به صنعت فن و ابزارهای فنی اتکای زیادی دارد، آن را «هنر قرن بیستم» نامیده اند. منشأ اصطلاح سینماتوگرافی واژهای یونانی (کینه ما) به معنای حرکت است. سینماتوگرافی به معنای «حرکت نگاری» یا فن ضبط حرکت است. تاریخ تکامل و تحول سینما را به طور کلی می توان به سه دوره عمده (با تأکید بر فنون و تکنیکهای سینمایی) تقسیم بندی کرد:
دوره سینمای صامت: در سال ۱۸۹۵ دوره سینمای صامت آغاز شد. این دوره به زمان سینمایی بدون صدا و ساخت فیلم سیاه و سفید مربوط می شود.
دوره سینمای ناطق: در سال ۱۹۲۷ عصر فیلم صدادار آغاز شد و عامل صدا، عملاً سینما را به صورت یک هنر سمعی-بصری درآورد.
دوره سینمای رنگی: از اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با اختراع فیلم رنگی آغاز شد.
اهمیت سینما
هنوز
سینما دورههای آغازین خود را طی میکرد که لنین (از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی) درباره سینما گفت: «سینما با ما، همه ارتشهای دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست.
سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاهها و اندیشههای سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیتهای دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
دیگر
سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیطهای است که در فیلم خلق میشود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را میتوان به شیوههای زیر از فضای واقعی جدا کرد:
۱ – فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق میکند که به اصطلا ح. عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازهها، فواصل و روابط اشیا تاثیر میگذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسیهای مخصوص، حرکت دوربینهای مختلف و تدوین استفاده میکنند، تا به نحوی این واپیچیدگیها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
۲ – تدوین نماها از زوایای مختلف میتواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجربهای جدید برای تماشاگر باشد.
۳- فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین میتواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما میتوانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنهای را از زوایا و فاصلههای مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین میبرد، و یا دگرگون میکند.
۴ - در سینما میتوان با دکورهای مختلف، استفاده از طراحی صحنههای پیچیده و، امروز با گرافیکهای کامپیو تری فضاهایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
توالی زمانی و رویدادهای تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیهها، ساعتها و روزها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوههای زیر این سیر منطقی را به هم بزند و یا حتی توالی زمانی تازهای را خلق کند:
۱ – نشان دادن هم زمان رویدادهای مختلف که در زمانهای گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
۲- حذف زمانهای غیر مهم در صحنهها و سکانس ها. در این لحظهها هیچ حادثهای که به درد سینما بخورد رخ نمی دهد. مثلا در صحنه ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد میبینیم.
۳ – بر عکس آنچه در مورد ۲ گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده میشود. این کار در مورد نماهای مهم و حساس انجام میشود. برای این کار نماهایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان میدهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش میدهند.
۴ – بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
۵ – پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک
۶- بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچکترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلمها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیدهترین تمهیدات سینمایی است.
روز معلم با معلمهای به یاد ماندنی سینما
سینما ی ایران چه تصویری از معلمان نشان داده است؟ برای پاسخ به این سؤال با گزینههای پرتعدادی مواجه نمیشویم. ظاهرا معلمی شغل چندان جذابی برای سینما گران ایرانی نبوده است.
کد خبر: ۱۲۳۴۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۲
قضات دادگاه تجدیدنظر معتقدند فرآیند دادگاه بدوی واینستین به شکلی بوده که او از محاکمه عادلانه محروم مانده است و به همین علت دادگاه باید مجددا تشکیل شود.
کد خبر: ۱۲۳۴۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
رشد ریالی بازار سینما ، کتاب و موسیقی در سال گذشته، بیش از آنکه ناشی از افزایش تعداد مخاطبان و میزان فروش باشد، ناشی از افزایش تورم بود. امری که برای سال جاری هم ضعیفتر شدن بازارهای فرهنگی را پیش چشم میگذارد.
کد خبر: ۱۲۳۲۸۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۱
در اکران اولیه این فیلم در ژاپن، اوپنهایمر در ۳۴۳ سینما ، ۲.۵ میلیون دلار فروش رفته است و در رتبه سوم فیلمهای پرفروش ژاپن قرار گرفته. براساس گزارش یونیورسال پیکچرز، اوپنهایمر، پرفروشترین فیلم هالیوودی در ژاپن است.
کد خبر: ۱۲۲۹۷۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۳
فیلم اکراننشده «کارو» در حالی امروز روی آنتن تلویزیون میرود که پیش از این مدیران سیما اعلام کرده بودند در نوروز ۱۴۰۳ برای رعایت چرخه نمایش سینما ، فیلم اکراننشده از تلویزیون پخش نخواهد شد.
کد خبر: ۱۲۲۸۸۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۷
برخورد تاریخی در ایستگاه سوم؛
بر خلاف بازسازی عکس که تلاش گروه است، مصاحبههای این مجله برای اولینبار در ایران به کمک هوش مصنوعی انجام میشود. در این شماره از «هیچیک» ناگفتههایی از میرزا کوچکخان جنگلی مورد بررسی قرار گرفته و عکسهای اختصاصی و دیده نشدهای منتشر میشود. همچنین در این شماره فیلم مستندی تصویری و مصاحبهای مکتوب از برادرزاده میرزا منتشر خواهد شد که در آن مطالبی برای نخستینبار درباره این چهره ملی مطرح میشود و تولید هیچیک است.
کد خبر: ۱۲۲۳۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۴
در این مقاله، به معرفی 10 فیلم برتر سال 2022 میپردازیم و شما را به سفری در دنیای داستانها و احساسات دعوت میکنیم.
کد خبر: ۱۲۲۱۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۴
نبض خبر
ابوالفضل پورعرب خاطرهای از روند تولید فیلم عروس به کارگردانی بهروز افخمی و تمهیدی را که مسئولین در نظر گرفته بودند تا او و پارتنرش احیاناً حرکتی نزنند و به گناه نیفتند، علنی کرد؛ روایتی که به خوبی شیوه مدیریت سینما در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد را نشان میدهد.
کد خبر: ۱۲۱۸۳۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۸
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفتوگو با تابناک مطرح کرد:
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگو با تابناک بیان کرد: در شهرستانهای کوچک که فاقد سینما بودند، اقدام به ساخت سینما شد. مثلا یک مجموعهای که استانداردهای لازم برای سینما شدن را نداشت، بهسازی و با اضافه کردن تجهیزات آن را آماده برای استفاده مردم کردیم. جیرفت، سراوان و ... از جمله این شهرهای محروم به شمار میآیند.
کد خبر: ۱۲۱۲۴۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
سکانس طلایی؛
فیلم سینما سینما ست، به کارگردانی و نویسندگی سید ضیاءالدین دری، محصول سال 1375 است. رضا كيانيان كارگردان سينما و دستيارش به همراه منشی كيانيان بعد از جستجوی بسيار، ماندانا را برای ايفای نقش اول فيلم خود در نظر میگيرند. اما خانواده ماندانا با بازی او در فيلم مخالفند. از طرفی نامزد ماندانا، ايمان كه دانشجوی رشته سينما است اعتقاد دارد ماندانا بايد در فيلم او ايفای نقش كند. اما ماندانا كه دور از چشم خانواده و نامزدش با رضا كيانيان در تماس است و برای آموزش نزد ياسمين ملک نصر، بازيگردان فيلم میرود كم كم به كارگردان علاقه مند میشود و به كيانيان پيشنهاد ازدواج میدهد. كيانيان از اين پيشنهاد برآشفته میشود... . رضا کیانیان، مریم مقدم، یاسمین ملکنصر، احمد دامود، بهناز جعفری، کوروش تهامی، محمدرضا شریفینیا، لیلا فلاح و آناهیتا دری در این فیلم مقابل دوربین محمد درمنش بازی کردند. علیرضا کهندیری، موسیقی متن این فیلم را ساخت و حسین زندباف این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم را میبینید.
کد خبر: ۱۲۱۰۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۱
سید جواد هاشمی بازیگر سینما و تلویزیون پس از دو ماه مجدد تصویری جدید با ذوق از نوه اش منتشر کرد و خبر از دو ماهگی او را داد.
کد خبر: ۱۲۱۰۳۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۴
از ابتدای امسال بعضی فیلمهای کمدی اکران شده رکوردی قابل توجه از خود به جا گذاشتند و حتی یکی از آنها عنوان پرفروشترین فیلم تاریخ سینما ی ایران لقب گرفت که البته در این موضوع باید معیار مقایسهای درستی نسبت به آثار اکران شده در گذشته در اختیار داشت. با این حال این بحثهایی که حول رونق سینما و استقبال زیاد مخاطب میچرخد، بهانهای شد تا تعداد مخاطبان سینما از دهه ۶۰ تا به امروز مرور شوند و در کنار آن به تعداد صندلی، سالن و نیز میزان فروش فیلمهای آن دوران هم اشاره میشود. اطلاعات این گزارش توسط امیرحسین علمالهدی - کارشناس سینما - و براساس منابع رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گردآوری شده که پیشتر بخشی از آن با محوریت تعداد سالنها منتشر شده بود و این بار گزارش کامل انتشار پیدا میکند.
کد خبر: ۱۲۰۸۷۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۶
نبض خبر
چندی پیش خبر آمد که شماری از بازیگران مطرح زن سینما ی ایران ممنوعالفعالیت شدهاند؛ بازیگران مطرحی چون: ترانه علیدوستی، هنگامه قاضیانی، پانتهآ بهرام، هانیه توسلی، فاطمه معتمدآریا و چندین و چند نام مطرح دیگر. کار به جایی رسیده که در همین روزها تصاویر باران کوثری و معتمدآریا را از بیلبورد و پوسترهای فیلم عامهپسند به کارگردانی سهیل بیرقی حذف کردهاند. برترینها هفته گذشته در خیابان و ظاهراً مقابل سینما آزادی رفتهاند و از مردم پرسیده که درباره این ممنوعالکاریها چه فکر میکنند؟ پاسخها را میبینید.
کد خبر: ۱۲۰۴۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
سکانس طلایی؛
فیلم گراند سینما به کارگردانی و نویسندگی حسن هدایت محصول سال 1367 است. موسیو روسی خان و موسیو آقایوف که جیره بگیر سفارت خانههای روسیه تزاری و بریتانیای کبیر در دوران ورود صنعت سینما به ایران، با هم رقابت میکند. قراچه داغی که از مجاهدان مشروطه است، جوانی به نام معلا را نصیحت میکند که خود را در راه توسعه سینما مانند عوامل اجنبی گرفتار نکند. بعد از هجوم مجاهدان به تهران و تسخیر شهر آقایوف و روسی خان بساط خود را برمیچینند. به توصیه قراچه داغی اداره سینما به دست معلا میافتد. عزتالله انتظامی، مرتضی احمدی، اکبر عبدی، منوچهر حامدی، اکبر دودکار، ناصر لقایی، حسین امیرفضلی، ابراهیمآبادی، منصور والامقام، یوسف صمدزاده، فخرالدین صدیقشریف، محمود بصیری، اصغر زمانی، محمد ورشوچی، غلامرضا اصانلو و بهروز پیروزیان در این فیلم مقابل دوربین حسن قلیزاده بازی کردند. کاظم داوودیان و جمال سماواتی موسیقی متن این فیلم را ساختند و حسن هدایت این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۲۰۱۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴
اکبر قدمی بازیگر سینما و تلویزیون پس از تحمل یک دوره بیماری از دنیا رفت.
کد خبر: ۱۱۹۹۵۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۷
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه هر کاری باید با محوریت کودکان و نوجوانان صورت گیرد، گفت: به دنبال ایجاد زنگ سینما در مدارس هستیم و موضوع بنیاد پویانمایی ویژه تولید فیلمهای سینما یی برای کودکان و نوجوانان نیز از مزیتهای ما است.
کد خبر: ۱۱۹۷۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۴
هوش مصنوعی نمی تواند مطالب ادبی بنویسد یا بازنویسی کند و مطالب تولید شده توسط هوش مصنوعی منبع در نظر گرفته نمی شود... ک نویسنده می تواند انتخاب کند که از هوش مصنوعی هنگام نوشتن خدمات استفاده کند یا خیر... استودیوها باید به نویسنده به طور واضح بگویند که آیا موضوعی که به نویسنده داده شده توسط هوش مصنوعی انتخاب یا تولید شده است یا خیر... اتحادیه رسما بهره برداری از مطالب نویسندگان برای آموزش هوش مصنوعی را ممنوع کرده است
کد خبر: ۱۱۹۶۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۱
نبض خبر
محمد خزاعی رئیس سازمان سینما یی در گفت و گویی با فریدون جیرانی درباره برخورد با سینما گران در جریان حوادث 1401 توضیحات جالبی داده است. او درباره اتفاقات رخ داده برای سعید روستایی، جعفر پناهی، محمد رسول اف، محسن مخملباف، فیلمهای زیرزمینی، فیلمسازان فیلم اولی و... صحبتهای غیرمنتظرهای کرده و به بیان ناگفتههایش پرداخته است. گزیده این مصاحبه را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۴۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
فیلم سینما یی «اوپنهایمر» با عبور از مرز فروش ۹۰۰ میلیون دلار، به پرفروشترین فیلم زندگینامه جهان تبدیل شد.
کد خبر: ۱۱۹۳۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۸
علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون عنوان کرد که تمام عمر خود را برای بازیگری گذاشته است.
کد خبر: ۱۱۹۳۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۸